Hoe ondernemers hun eigen groei saboteren: Inzichten van een scaling up expert
"De bottleneck zit aan de top." Deze uitspraak van Scaling Up expert Paul Turlings vat het kernprobleem samen waar veel ambitieuze ondernemers mee worstelen. Als eigenaar van een bedrijf ben je vaak zowel de grootste aanjager als de grootste belemmering voor groei. In een recent gesprek deelde Paul, een gecertificeerd Scaling Up coach met meer dan 35 jaar ervaring, zijn inzichten over hoe ondernemers onbewust hun eigen groei saboteren, en belangrijker nog, hoe ze dit kunnen omdraaien.
De statistieken liegen niet: MKB groei blijft achter
Uit cijfers blijkt dat maar liefst 96% van de ondernemers met een bedrijf kleiner blijft dan acht medewerkers, terwijl de groeipotentie vaak veel groter is. Nog verontrustender: een groot deel van de ondernemers verdient zelfs minder dan modaal. Dit zijn geen nieuwe cijfers, maar ze blijven relevant omdat het patroon zich jaar na jaar herhaalt.
De vraag is: waarom? Als er zoveel informatie beschikbaar is over succesvol ondernemen, waarom blijven dan zoveel bedrijven steken in hun groei?
Zes manieren waarop ondernemers hun eigen groei saboteren
Op basis van Paul's inzichten en de Scaling Up methodiek zijn er zes hoofdredenen waarom ondernemers hun eigen groei in de weg staan:
1. Het gebrek aan discipline vs. De mythe van lef
Een van de grootste misvattingen over ondernemerschap is dat je vooral veel lef moet hebben om succesvol te zijn. Paul nuanceert dit:
"Ik denk zelf dat het hebben van discipline en focus nog veel belangrijker zijn dan lef en durf."
Het is makkelijker om jezelf te verkopen als "iemand met lef" dan toe te geven dat je misschien niet de discipline hebt om dag in dag uit de juiste activiteiten uit te voeren. Maar juist die discipline - het systematisch werken aan je doelen, maakt het verschil tussen het incidentele succes en duurzame groei.
2. Onduidelijke kernwaarden
"Bij negen van de tien bedrijven waar ik binnenkom en ik vraag wat hun kernwaarden zijn, is het antwoord: 'Oh, ik zal ze even opzoeken'," vertelt Paul. Kernwaarden die niet leven in de organisatie, voegen niets toe.
Echte kernwaarden zijn niet zomaar een mooie tekst op je website. Ze zijn de leidende principes die bepalen hoe je zaken doet. Kernwaarden helpen bij het aannemen van de juiste mensen, het nemen van de juiste beslissingen en het oplossen van problemen.
Wanneer kernwaarden alleen op papier bestaan en niet in de dagelijkse praktijk worden geleefd, blijft een belangrijk stuurmechanisme voor groei onbenut.
3. Gebrek aan ritme en routines
Paul's belangrijkste advies aan ondernemers? "Begin met een strakke ritme in je organisatie te brengen waarbij je elke dag, elke week, elke maand de juiste meetings hebt waarin je kijkt: lig ik nog op koers?"
Veel ondernemers verzetten zich tegen structuur en routines omdat ze denken dat dit hun creativiteit beperkt. Het tegendeel is waar: goede routines geven juist vrijheid. Ze zorgen ervoor dat je niet steeds over dezelfde basiszaken hoeft na te denken, waardoor je mentale ruimte vrijkomt voor de dingen die écht belangrijk zijn.
De Rockefeller Habits, een kernonderdeel van de Scaling Up methodiek, zijn hierbij essentieel. Deze gewoonten, afgeleid van de werkwijze van John D. Rockefeller, bieden een kader voor effectieve bedrijfsvoering.
4. Onvermogen om de juiste mensen te selecteren (en los te laten)
"Als je goede mensen aan boord hebt die gedisciplineerd zijn en de drive hebben en je kernwaarden delen en die resultaten kunnen behalen, dan zal je zien dat heel veel dingen vanzelf gaan."
Het tegenovergestelde is ook waar: mensen die niet passen binnen je cultuur of niet presteren zoals nodig, kunnen je hele organisatie naar beneden trekken. Wat vervolgens gebeurt? Je beste mensen worden gefrustreerd en verlaten het bedrijf, terwijl de mindere performers blijven hangen.
Veel ondernemers zijn echter niet goed in het nemen van de moeilijke beslissing om afscheid te nemen van mensen die niet (meer) passen. Emoties spelen hierbij een grote rol:
"Misschien is dit wel de persoon waarmee je samen je bedrijf hebt opgericht, of een medewerker die je in de beginjaren enorm heeft geholpen."
5. Het missen van een "Unfair Advantage"
Bedrijven die echt groeien, hebben wat Paul een "oneerlijk voordeel" noemt, iets wat hen onderscheidt in de markt en wat niet gemakkelijk te kopiëren is door concurrenten.
Hij illustreert dit met het verhaal van een lokale supermarkteigenaar:
"Van Velzen had een groot pand en bedacht: als iemand voor meer dan 50 gulden boodschappen deed, werden ze 's middags gratis thuisgebracht in een knalorange busje met een meertonige toeter. Hiermee creëerde hij een onredelijk voordeel dat niet te kopiëren was door concurrenten."
Te veel ondernemers proberen te concurreren op zaken die gemakkelijk te kopiëren zijn, zoals prijs of algemene kwaliteit, in plaats van te zoeken naar hun unieke voordeel.
6. De verkeerde rol spelen in je eigen bedrijf
Een laatste saboteur van groei is wanneer ondernemers vastzitten in een rol die niet bij hen past. Paul ziet dit vaak gebeuren:
"Veel start-ups beginnen omdat iemand een technologie mooi vindt of een kei is in sales. Maar als je groter wordt, moet je in plaats van sales of product development je bedrijf gaan leiden. Dat zijn verschillende dingen met andere competenties."
Sommige ondernemers blijven hangen in een rol waar ze niet (meer) goed in zijn, uit angst om controle te verliezen of omdat ze niet weten hoe ze moeten delegeren. Dit belemmert niet alleen hun persoonlijke groei, maar ook die van hun bedrijf.
Ondernemerscoaching: De waarde van een onafhankelijke spiegel
Een rode draad in Paul's verhaal is het belang van reflectie. Niet voor niets stelt hij: "Er is geen topsporter die wereldkampioen is geworden zonder coach, en dat geldt eigenlijk ook voor de business."
Toch vinden veel ondernemers het moeilijk om hulp te zoeken. Ze zijn gewend om alles zelf te doen en denken dat ze het allemaal wel weten. Maar juist door die houding missen ze de kans om te groeien.
Een goede ondernemerscoach:
- Houdt je een spiegel voor zonder oordeel
- Helpt je je eigen blinde vlekken te zien
- Houdt je op koers in lijn met je doelen
- Biedt een beproefde methodiek zoals Scaling Up
- Heeft zelf ervaring in het groeien van bedrijven
Dit laatste punt benadrukt Paul extra: "Als je niet een keer die groei hebt meegemaakt, als je die ervaring niet hebt, is het heel moeilijk om te coachen. Je moet wel de regels van het spel begrijpen."
Van pionier naar leider: De verschillende groeifases
Een belangrijk inzicht dat Paul deelt is dat groei in fases verloopt, en elke fase kent zijn eigen uitdagingen:
- Rond 10-12 medewerkers: Je hebt als eigenaar een aantal helpers, maar je bent nog direct betrokken bij vrijwel alles.
- 30-40 medewerkers: Je hebt middle management nodig, wat een investering is die zich niet direct terugbetaalt. Deze fase kan moeilijk zijn.
- 250-300 medewerkers: Hier bereik je een punt waarop je een efficiënte organisatie kunt bouwen met een gestructureerd leiderschapsteam.
Met deze kennis kun je je voorbereiden op de uitdagingen die komen gaan, in plaats van steeds verrast te worden door nieuwe problemen.
De mythe van groei door geluk
Paul ontkracht een hardnekkige mythe: dat groei en succes een kwestie van geluk zijn. "Dat hoor je vaak: die man of die vrouw had het juiste idee op het juiste moment op de juiste plek. Maar groei en succes is een keuze, een besluit wat je neemt."
Net als stoppen met roken is het een bewuste keuze die je maakt, waarna je systematisch werkt aan de uitvoering. Het is geen toeval, maar het resultaat van discipline, focus en doorzettingsvermogen.
Cashflow: Het hart van je onderneming
Een laatste inzicht dat Paul deelt is het belang van cashflow boven alle andere aspecten van je bedrijf. "Als ik met middelmatige mensen mijn bedrijf run, dan kan ik overleven. Heb ik een wazige strategie, kan ik overleven. Maar als ik te weinig cash heb, is het einde oefening."
Cash is de zuurstof van je organisatie. Zonder voldoende cash kun je niet investeren in groei, kun je tegenslagen niet opvangen en loop je het risico je bedrijf te verliezen, ongeacht hoe briljant je strategie of hoe getalenteerd je team is.
Van inzicht naar actie: Jouw groeiversnellers
Na al deze inzichten, wat kun je concreet doen om je eigen groei te versnellen in plaats van te saboteren? Paul adviseert het volgende:
- Ontwikkel ritme: Implementeer dagelijkse, wekelijkse en maandelijkse routines die je helpen op koers te blijven. Begin morgen.
- Identificeer je "Unfair Advantage": Stel jezelf en je klanten regelmatig deze vier vragen:
- Hoe gaat het met je?
- Wat speelt er in jouw sector?
- Wat hoor je over mijn concurrent?
- Wat vind je van mij?
- Omring je met de juiste mensen: Zorg dat je mensen aan boord hebt die je kernwaarden delen en die resultaten kunnen behalen.
- Vindt de juiste rol voor jezelf: Vraag jezelf eerlijk af: is de rol die ik nu speel in mijn bedrijf de rol waarin ik het beste tot mijn recht kom?
- Zoek een coach: Niemand wordt kampioen zonder coach. Zoek iemand die je een spiegel kan voorhouden en je kan helpen groeien.
Conclusie: Groei begint bij jezelf
De conclusie is even simpel als uitdagend: de meeste belemmeringen voor de groei van je bedrijf zijn niet extern maar intern. Het goede nieuws is dat je daar zelf iets aan kunt doen.
Zoals Paul het samenvat:
"Alles wat een gewoonte is, hoef je niet over na te denken. En als je er niet over na hoeft te denken, kost het ook geen energie."
Door bewust te werken aan de juiste gewoontes, systemen en mensen, kun je de grootste groei saboteur jezelf transformeren in je grootste groeiversneller.
Wil je meer weten over hoe je jouw ondernemers groei kunt versnellen met behulp van de Scaling Up methodiek en de Rockefeller Habits? Beluister dan de volledige podcastaflevering met Paul via Spotify, Youtube of Apple podcast.